Pondus, uno crure, and Polykleitos’ statues
Pondus, uno crure, and Polykleitos’ statues
Authors: Gianfranco Adornato
In: Excellence. Studies in honour of Olga Palagia
Edited by: H.R. Goette – I. Leventi
Publisher: Rahden: Leidorf, 2019
Series: Internationale Archäologie. Studia Honoraria
Pages: 45-59
Description: The article focuses on aesthetic judgments on Greek artists, mainly on Polykleitos, and on technical and formal achievements in Greek sculpture during the fifth century. The first part investigates the concept of pondus, as attested in Latin sources, in order to better understand Quintilian’s statement on the lack of pondus in Polykleitos’s statues. In my perspective, the term can be associated to the new, peculiar stance of Polykleitos’s statues, uno crure or on one leg, as attested by Pliny the Elder. The second part explores the archaeological evidence and the technical and stylistic improvements on fifth-century sculpture. Thanks to the analysis of the dowel holes of extant dedications, it is worth noting that the stance on one leg was introduced for the first time by Polykleitos on the Kyniskos’ monument in Olympia. From an art historical point of view, it represents a turning point and a significant progress in the representation of the male body, in the rendering of the standing figure, and in technique.
Το άρθρο αυτό εστιάζει στην αισθητική αποτίμηση Ελλήνων καλλιτεχνών, και συγκεκριμένα του Πολυκλείτου, καθώς και στα τεχνικά και τυπολογικά επιτεύγματα της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής κατά τον 5ο αι. Το πρώτο μέρος εξετάζει την έννοια του όρου pondus, όπως μαρτυρείται σε λατινικές πηγές, προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα τη δήλωση του Quintilianus για την έλλειψη του pondus στα αγάλματα του Πολυκλείτου. Κατά την άποψή μου, ό όρος αυτός μπορεί να συνδεθεί με τη νέα ιδιότυπη στήριξη των αγαλμάτων του Πολυκλείτου, uno crure, δηλαδή, επί του ενός σκέλους, όπως αναφέρει ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος. Το δεύτερο μέρος αναζητά τις αρχαιολογικές ενδείξεις και τις τεχνικές και τεχνοτροπικές βελτιώσεις στην γλυπτική του 5ου αι. Χάρι στην εξέταση των τόρμων στήριξης σε σωζόμενα αναθήματα, αξίζει να σημειωθεί ότι η στάση με τη στήριξη στο ένα σκέλος εισήχθηκε για πρώτη φορά από τον Πολύκλειτο στο μνημείο για τον Κυνίσκο στην Ολυμπία. Από την οπτική γωνία της ιστορίας της τέχνης, αυτή αντιπροσωπεύει μια καμπή και μια σημαντική πρόοδο στην απεικόνιση του ανδρικού σώματος, στην απόδοση της ιστάμενης μορφής, και στα τεχνικά ζητήματα.
Keywords: Ponderation, literary sources, Polykleitos
